Kaalslag in de winkelstraten

Retailgoeroes trokken begin van de jaren 10 volle zalen om heil en verdoemenis te prediken over winkelstraten. 30% tot 50% zou verdwijnen en als je met jouw winkel zou willen overleven dan moest je innoveren met digitale passpiegels, weinig voorraad, beleving, robots etcetera etcetera. Popup- en conceptstores zouden het helemaal gaan worden. Duurzaamheid, 100% groen was de toekomst. De meest flitsende powerpoint-presentaties werden ons getoond in zaaltjes door het hele land, op bijna religieuze wijze.

De Retailgoeroes hadden begin deze eeuw de hele wereld over gereisd en foto’s en filmmateriaal verzameld. Als je deze beelden achterelkaar zette dan zou je ook in paniek raken als je het vergeleek met het beeld van een gemiddelde Nederlandse winkelstraat toen.

Al of niet gesponsord door banken, die als doel hadden hun kredieten te beschermen en terug te trekken uit een neergaande markt*, werden winkeliers bang gemaakt. Ik heb menig bijeenkomst bijgewoond waar collega-winkeliers met angst in hun ogen naar huis gingen. Hun toekomst aan gruzelementen. Zij zouden het niet gaan redden en doordat alle winkels zouden verdwijnen werd hun winkelpand minder waard, dag pensioen.

Maar die *neergaande markt was deels te danken aan de opkomst van internet en deels te danken als gevolg van de kredietcrisis einde van de eerste decennia deze eeuw. Huishoudens gingen sparen en anders consumeren. Opkomst van Horeca en tuin- en bouwcentra was niet te stuiten, huizenprijzen schoten omhoog.

Bovendien hielden de ‘specialisten’ geen rekening met de veerkracht en weerbaarheid van retailers.
– Sommigen begonnen een webshop in combinatie met hun winkel, je moet immers daar zijn waar de consument is.
– Er werd geïnvesteerd in eigen panden, wonen boven winkels. Zo werd het eigendom ineens wel rendabel. Hallo pensioen!
– Er werd gefocust op klantbeleving, klantenbinding.
– Ook innovaties zoals thuisbezorgen vanuit de winkel, of in de winkel bezorgen vanuit huis werden geïmplementeerd en zijn vandaag de dag eerder gebruikelijk dan uitzondering.

– Ondernemers roken kansen toen de huurprijzen daalden en gingen uitbreiden of gingen op overnamepad.
– Retailers gingen ook meer samenwerken met de merken. De merken die door de ‘goeroes’ nog als grootste concurrent werden gebrandmerkt. Maar als zij tot de winnaars zouden behoren kozen de winkeliers voor samenwerken in plaats van beconcurreren.
– Retailers gingen samenwerken met online-platformen of begonnen gezamenlijk een platform. Ook hier werd de samenwerking gezocht in plaats van pure online-spelers te beconcurreren.
– Automatisering en vertrouwen spelen een belangrijke rol in dit proces.
– Duurzaamheid en innovatie gaan hand in hand. Merken spelen hier op in en zijn constant bezig met nieuwe materialen en betere arbeidsprocessen. Retailers eisen meer en meer van hun merken. Waar mogelijk verzamelen zij gedragen kleding om te recyclen en om een tweede leven te geven. Maar uiteindelijk is de consument diegene die betaalt dus bepaalt.

Terugkomend op de powerpointpresentaties met alle voorbeelden. Wat is daar nu van uitgekomen? Kent er iemand een winkel waar je voor een passpiegel staat en je kunt swipen om ze de hele collectie ‘te passen’? Kent er iemand een winkel waar van ieder kledingstuk maar 1 exemplaar hangt en jouw maat dan wordt thuisbezorgd?
Ja, conceptstores zijn er volop. We kijken ernaar en leren ervan, totdat ze weer hun deuren moeten sluiten. Het blijkt niet rendabel te zijn.
Duurzame merken en formules zien we wel steeds meer. Maar zij kunnen alleen succesvol zijn wanneer het gebaseerd is op groei en winst. Ze drukken vooralsnog geen anderen uit de markt, het is dus geen vervanging van ‘niet duurzame producten’ maar het komt on top of.

Ondertussen staan de rijen voor de paskamers van de fastfashion-ketens en vergroten ‘traditionele’ retailers die de tand des tijds hebben doorstaan door op te letten en mee te bewegen hun potentieel en bestaansrecht. Tegelijkertijd sluiten steeds meer webshops hun ip-adres.
Het verschil tussen Retaildeskundigen en Retailers is dat die laatste groep de consument in ogenschouw neemt. Ze laten zich niet gek maken en blijven trouw aan hun klant.

PS dit is een blog van een winkelier. Gekleurd en vol optimisme, maar zeker ook realisme. Want er is natuurlijk wel wat aan de hand in de binnensteden en winkelcentra. Gemeentes accelereren gelukkig in transities en doen dit hand in hand met middenstanders, pandeigenaren en investeerders.